Aile Mahkemesi Nedir?

Ceza Hukuku

Aile mahkemesi aileyi, çocuğu, engellileri koruyan bir hızlı karar ve tedbir alma kurumudur. Aile mahkemesi bir özel mahkemedir. Aile mahkemesinde aile hukuku ile ilgili işler görülür ve aile hukuku temelli davalara bakılır. Aile mahkemesinde görülen davalara örnek olarak boşanma davaları ve beraberinde gelen mal paylaşımı ve velayet davaları, nafaka davaları verilebilir. Ayrıca aile mahkemelerinde aile içi şiddet, kadına ve çocuğa karşı şiddet de ele alınır. Ele alınan bu konularda aile mahkemesi yargılama yapar. Aile hukuk mahkemesi Türkiye’deki genel görevli mahkemelerde temel olanlardan değil özel olarak görevlendirilmiş olanlardandır. Aile mahkemelerinin var oluşu ve işleyişi bu mahkemeler ile paraleldir.

Aile mahkemeleri, yargı çerçevesinde varlığı gerekli ve önemli olan özel mahkemelerden biridir. Her adliyede yeteri kadar aile mahkemesi olması gerekliliği de toplumumuzda büyük sorunlardan biri olan aile sorunlarına çözüm için önemlidir. Eğer adliye içerisinde aile mahkemesi kurulamıyorsa asliye hukuk mahkemeleri de aynı konularda görev üstlenebilir.

Aile mahkemeleri, nüfusa bağlı olarak da kurulmaktadır. Her il ve yüz bin üzeri nüfuslu her ilçe aile mahkemesine gereksinim duyar. Bu yerlerde tek hakim nezdinde aile mahkemeleri kurulur. Bu aile mahkemeleri asliye hukuk mahkemeleri derecesinde olur. Adalet Bakanlığı ilgili kurum olan Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu görüşüne başvurarak aile mahkemelerini kanunlar çerçevesinde kurar.

Aile Mahkemelerinin Görevleri Nelerdir?

Aile mahkemelerinin konu kapsamları, görevleri kanunla belirlenmiştir. Aile mahkemeleri bu belirlilik çevresinde hareket eder ve kararları kanuna uygun olarak verir. Aile mahkemeleri şiddet konusunu ele alır. Aile kurumu içerisinde şiddete maruz kalan ya da kalma olasılığı bulunan kişiler aile mahkemelerince korunur.

Aile mahkemeleri kadına ve çocuğa şiddetin karşısında yer alır. Bu yönüyle her türlü aile içi şiddetin, kadına ve çocuğa şiddetin, taciz ve rahatsız edici takibin davaları aile mahkemelerinde görülür. Aile mahkemeleri bu tip konularda caydırıcı kararlar verir ve koruma sağlar. Aile mahkemelerinin temel konularından biri de boşanmadır. Evliliklerin sona ermesi ile hem eş hakları, sorumlulukları hem de çocuk hakları aile mahkemelerince korunur.

Boşanma ile ilgili sorunlarla genel olarak aile mahkemesi ilgilenir. Boşanma sonrası tazminat davaları, soy ad kullanımı konusunda kadına izin davaları, kadının boşanma sonrası bekleme süresinin kaldırılması gibi konular aile mahkemelerinde görülür. Ayrıca aile mahkemeleri boşanma sonrası gelişen mal davalarına, mal paylaşımına da adil yargı ortamı sağlar. Çocuk velayeti gibi konular da aile mahkemesi tarafından görülür ve çocuk lehine olacak olumlu kararlar vermek hedeflenir.

Aile mahkemeleri temelinde aile olan davalarda da ilgilenir. Aile temelli mal davaları, soy adı davaları, babalık-evlatlık davaları ve vesayet davaları gibi konular da aile mahkemeleri bünyesinde görülür. Nişan bozulması da sonucunda maddi manevi götürülere sebep oluyorsa bu konu için de aile mahkemelerine başvurulabilir.

Aile Mahkemesinin Alabileceği Kararlar Nelerdir?

Aile mahkemeleri yetişkin için kararlar ve çocuk için kararlar olmak üzere iki farklı sistemde karar alabilir. Aile mahkemeleri, yetişkinler için uzlaştırıcı konumunda da bulunabilir. Evlilik bazı görev ve sorumlulukları olan bir tercihtir. Aile mahkemeleri yetişkinleri bu görev ve sorumluluklarının bilincine vardırarak uzlaşma sağlatabilir.

Yine yetişkinler adına aile mahkemeleri aile ekonomik varlığını koruma konumunda da bulunabilir. Aynı zamanda yine ekonomik olarak aile mahkemeleri aile birliğindeki maddi durumları da konu edinir. Aile mahkemeleri yetişkinleri topluma ve kendine faydalı olacak biçimde yönlendirebilme inisiyatifine de sahiptir.

Çocuklar için ise aile mahkemeleri çoğunlukla koruyucu kararlar almaktadır. Çocuğun bakımı adına nafaka davası aile mahkemelerinde görülür. Eğer bir çocuk biyolojik ailesinin yanında gerek maddi gerek manevi yönden yetersiz kalıyor ve tehdit altında bulunuyorsa aile mahkemeleri bu durumda çocuğu daha iyi bir alana, daha iyi bir barınağa yönlendirme yapar.

Alınan çocuklar gerek resmi gerekse özel kurumlarda sağlıklı ilerleme kaydeder. Çocuklara ilişkin aile mahkemelerinde alınan kararlardan biri de çocuk malları konusundadır. Aile mahkemeleri çocuğun koruyuculuğunu yalnızca manevi yönden değil maddi yönden de yapar. Bu yolla da aile mahkemeleri çocuk mallarını korumak adına önlem alır. Ayrıca aile mahkemeleri bu malların yönetimi konusunu da ele almaktadır.