Savcı Nedir?

Savcı, yargı teşkilatı adına kanunlarda suç olarak adlandırılan eylemlerin kendisine ulaşması ile konuyu dava dosyası haline getiren veya kendisi suç teşkil eden bir eylem gördüğünde kamu adına dava açan mercidir. Savcılar, gerekli araştırma ve incelemeler yaptıktan sonra hazırlayacakları iddianame ile davanın başlatılmasını sağlar. Savcının kamu davasının açılmasını gerektiren şartlar oluştuğunda dava açıp takibini yapması ve kanunda kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmesi gerekir. Bu şekilde açılan davalar kamu davaları olarak adlandırılır. Kamu davaları toplum düzeninin sağlanmasında önemli davalardır. Toplumu ilgilendiren ve düzenini bozan sorunlarda kamu davaları ile sorun çözülerek düzen tekrardan sağlanır.

Savcıların yetki ve görevleri usulen Ceza Muhakemesi Kanunu ile belirlenir.

Savcılık süreci stajyer savcılık unvanı ile başlar, ardından Cumhuriyet savcısı unvanına kadar gelinir. Meslekteki başarıya göre ise sırayla başsavcı vekili, başsavcı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı unvanlarına sahip olunabilir. Savcılık mesleğindeki hizmet süresine göre de maaşlar artmaktadır.

Hakim, olaydaki sanık beyanlarını, toplanan tüm kanıtları inceleyip mahkeme kararı verirken savcı ise duruşma öncesi dava için gerekli iddianameyi toplanan kanıt ve tanık beyanları ile oluşturur. Savcılar, olay mahalline çağırılır ve gerekli incelemeler yapılması istenir. Bu incelemeleri iddianamesine ekler ve sorgulama sürecini ilerletir.

Savcının Görevleri Nedir?

Savcı, hukuk çerçevesinde suç sayılan eylemlerin kendisine ihbar ve şikâyet edildiği adli yargı merciidir. Kendisine gelen ihbarlar sonucunda iddia edilen kanuna aykırı eylemi araştırıp inceler. Savcının en asli görevi ilgili araştırmayı sağlamak ve ihbarın, olayın aslını raporlamaktır. Savcı ayrıca suç teşkil eden eylemleri ihbar veya şikâyet olmadan kamu adına re’sen soruşturma başlatır. Savcının kamu davası açması ile de toplumda sorun teşkil eden durumlar adli yargı önüne gelir. Bu yönüyle de savcının adli yargıdaki görevinin doğrudan toplum odaklı olduğunu söylemek mümkündür. Savcı, başlattığı soruşturmanın gidişatı için taraflar ve ilgililerden kanıt toplar, olay mahallilerini inceler, gerekli tanık beyanlarını dinler ve bunları soruşturma dosyasına ekler. Savcının asli görevi olan bu durum savcının bir adli yargı dosyası için son derece önemli konumda olduğunu gösterir. Örneğin savcı kusurlu veya kasten adam öldürme gibi kanunda açıkça ceza sayılan durumlar sonrası cesedin adli muayene takibini yapar. Bu yönü ile de savcı direkt olarak olay yeri odaklı çalışan adli yargı çalışanlarından biridir.

Savcı, toplumdaki olaylara karşı da duyarlı olarak gerekli hallerde olayları mahkemeye taşımakla görevlidir. Bu konumda savcı toplum haklarını savunan yargı mensubudur. Ayrıca bir olay bazında da savcı aynı şekilde mağdur tarafın haklarını savunma görevindedir. Ayrıca savcının hukukun kendi içindeki dalları olan kamu hukuku özel hukuk çerçevesinde de farklı görevlendirilmeleri vardır. Özel hukukta savcı yaş ve isim davaları gibi birey bazlı davalarla da ilgilenir. Yine özel hukukta savcı dernek/vakıf gibi kuruluşların feshi davasında da bulunabilir. Kamu hukukunda ise Adalet Bakanlığı ve Adliye arasında yapılan yazışmalarda savcılık aracı konumunda bulunur. Ayrıca yine benzer şekilde savcı diğer adli yazışmalar için adliyeler arasında aracı olur. Kamu hukukunda savcının belirli adliye memurlarını ve bunlar dışındaki bazı belirli memurları denetleme yetkisi bulunur.

Nasıl Savcı Olunur?

Savcı olmak için gerekli en temel şart bir hukuk fakültesinden mezun olmaktır. Mezuniyetin ardından ÖSYM tarafından yapılan Hâkim Savcılık Sınavından 100 puan üzerinden en az 70 puan alma şartı vardır. Her sene açılan kontenjana göre de bir sonraki adım olan yüz yüze olan mülakat aşamasına geçilir. Yüz yüze mülakat aşaması da başarıyla geçtikten sonra savcı adayı olarak meslek giriş stajlarına başlarlar. Bu staj 2 yıl sürmektedir. Bu stajın ardından yapılan sınavda da başarılı olunması halinde ise savcılık mesleğine başlanılır.

Savcı, adalet adına çalışan bir meslek grubuna mensup olması ile vicdani olarak da gelişmiş biri olmalıdır. Ancak bu gelişmişlik, toplumdaki yanlışlara direkt olarak müdahale ederek mahkemeye taşıma yetkisi bulunan savcılar için daha da önemlidir. Savcılar, toplum vicdanına da hakim olarak düzen bozan durumlarda mahkemeye olayı taşıma hakkına sahiptir. Bu da savcıların toplum adına sorumlu, vicdani olarak gelişmiş kişiler olması gerekliliğini ortaya koyar.